Htop - czyli jak to jest z tymi procesami

Kiedy mamy stworzone środowisko testowe, z czasem może pojawić się potrzeba zmiany sprzętowego środowiska, na którym odtwarzane są testy. W dzisiejszych czasach jednym z kierunków zmian jest przenoszenie środowisk testowych na tanie, a zarazem wydajne mikrokomputery, takie jak Raspberry Pi. Jednak podczas takiej operacji można napotkać na szereg problemów, takich jak na przykład wgrywanie sterowników, czy problemy związane z wydajnością. W tym artykule skupimy się na drugim z wymienionych, czyli na wydajności.

Htop - widok główny — Htop – widok główny

Standardowo wiele dystrybucji Linux posiada preinstalowane narzędzie do sprawdzana zajętości zasobów przez procesy działające w systemie, nazwane top. Jednak jak szybko się zorientujemy, narzędzie to nie jest zbyt przejrzyste i przyjazne użytkownikowi. Polecanym przez nas narzędziem jest Htop. Prawdopodobnie będzie trzeba je dodatkowo zainstalować. Jendak dzięki temu, że znajduje się ono w standardowej bazie pakietów Linuxa, możemy to wykonać standardowymi menadżerami — na przykład dla Ubuntu oraz systemów bazujących na Ubuntu:

qabrio@test:~$ apt-get install htop

Obecnie najnowsza wersja narzędzie Htop to 2.2.0

Ogólne zużycie zasobów

Bezpośrednio po instalacji jesteśmy w stanie uruchomić narzędzie komendą htop. Niewątpliwie już na pierwszy rzut oka widać, że narzędzie jest znacznie bardziej przejrzyste, a co za tym idzie, łatwiej się z niego korzysta. Na początek przeanalizujmy jego standardowy wygląd. W górnej części znajdują się ponumerowane rdzenie procesorów, a ich zajętość jest podawana w procentach. Co ważne kolory nie oznaczają obciążenia, a typ procesów, które używają danego zasobu:

Niebieskie – zadania o niskim priorytecie,

Czerwone – zadania kernela,

Zielone – zadania o standardowym priorytecie,

Jasnoniebieskie – zadania wirtualizowane.

Zużycie zasobów konkretnego procesu

W głównej części znajduje się tabela z procesami, gdzie poszczególne kolumny oznaczają:

PID — jest to numer identyfikacyjny procesu.
USER — użytkownik, który uruchomił proces.
PRI — priorytet procesu.
NI — zmiana priorytetu, gdzie wartość dodatnia oznacza obniżony priorytet, a wartość ujemna podwyższony.
VIRT — jest to suma zasobów, jakie może zużyć proces w danej chwili (zalicza się do tego między innymi pamięć aktualnie używaną, pamięć zarezerwowaną dla procesu, wielkość użytych plików na dysku).
RES — wykorzystanie pamięci w megabajtach — kolumna jest bezpośrednio zależna od MEM. Wartość ta praktycznie zawsze będzie mniejsza od VIRT.
SHR — parametr ten określa wielkość pamięci, która może zostać potencjalnie współdzielona.
S – Status procesu, gdzie:
- D — uśpiony,
- R — działający,
- S — uśpiony,
- T — śledzony,
- Z — zombi,
- I — bezczynny.
CPU — użycie procesora w procentach.
MEM — użycie pamięci w procentach.
TIME+ — czas działania procesu.
Command — komenda odpowiedzialna za uruchomienie procesu.

Skróty klawiszowe

W dolnym pasku mamy przedstawione podstawowe skróty, przy użyciu klawiszy F1-F10 (w nawiasach podane alternatywne użycie):

F1 — Help (h) — Pomoc dla narzędzia, zawierająca informacje dotyczące jego obsługi.
F2 — Setup (Shift+S, Shift+C) — Za pomocą setupu możemy ingerować w layout narzędzia, a konkretnie w zawartość i układ jego górnej części. Mamy możliwość przestawiania, usuwania oraz dodawania nowych elementów, takich jak na przykład: zegar, nazwa hosta czy zasilanie. Dodatkowo możemy wybierać kolumny w tabeli ze szczegółowymi informacjami.
F4 — Filter — filtrowanie procesów pod kątem podanego ciągu znaków.
F5 — Tree — pokazanie procesów jako drzewa.
F6 — SortBy — sortowanie procesów przy użyciu predefiniowanych wartości jak na przykład: PID, użyciu Procesora (Shift+P), pamięci (Shift+M) czy czasu (Shift+T). Odwrócenie sortowania można wykonać za pomocą Shift+I.
F7 — Nice- — obniżanie priorytetu jakiegoś zadania — należy wziąć pod uwagę, że może to wykonać tylko root!
F8 — Nice+ — podwyższanie priorytetu jakiegoś zadania — to może wykonać każdy użytkownik, lecz należy używać ostrożnie, gdyż obniżać priorytet może już tylko root.
F9 — Kill — wyłączenie wybranego procesu. Po wybraniu opcji pojawi się dodatkowy pasek, gdzie możemy wybrać odpowiednią flagę przy wyłączaniu procesu. Najpopularniejszą jest SIGKILL, która 'zabija’ proces natychmiastowo.
F10 — Quit — wyjście z narzędzia.

Htop – skróty klawiszowe

Dodatkowo, mając podświetlony proces, możemy wyświetlić jego szczegóły, z wykorzystaniem klawiszy:

a — przydzielanie CPU,
e — środowisko działania procesu,
i — ustawianie priorytetu,
l — pliku używane przez proces,
s — śledzenie.

Jak widzimy Htop jest narzędziem bardzo prostym w obsłudze, a przy tym dostarcza bardzo dużo informacji dotyczących procesów działających na naszej maszynie. Dodatkowo, pozwala przy tym dodatkowo wykonywać na nich podstawowe operacje, co jest bardzo przydatne, szczególnie gdy zauważymy jakieś niepożądane działania czy spowolnienie działań.